Tesla'nın Kutusu

Nikola Tesla, bizde ilk ve orta öğretimde öğretilen biri değildir. Genelde elektrik denince Edison akla gelir. Benim bu isimle tanışmam Cristopher Nolan'ın The Prestige filmi ve Adam Fawer'in Empati kitabıyla oldu.

Tesla'nın Kutusu kitabını raflarda gördüğümde Tesla isminin gizeminin de etkisiyle hemen aldım. Tesla, bilim tarihi için önemli bir isim olmasına rağmen gerekli ilgiyi görmemiş biri. Önemlidir, çünkü günümüzde kullandığımız elektrik akımını (alternatif akım) bulmuştur.

1856'da Yugoslavya'da doğan bu Sırp elektrik mühendisi, Amerika'ya ilk geldiğinde Edison adına çalışır. Fakat çalışmalarının karşılığını alamayınca istifa eder ve Edison'la aralarındaki mücadele başlar. Tesla'nın alternatif akımı Edison'un doğru akımını yenilgiye uğratınca Tesla'yı karalama kampanyaları da başlar. (Edison için kitapta şöyle der: "Suyun başını tutmuş; parlak bir fikri alıyor ve insanların para vererek sahip olmayı isteyeceği bir şeyler dönüştürüyor.") Enerji ve bilgiyi kablolar olmadan iletmeyi başarır. Hedefi ısı ve ışığı da kablosuz iletmektir. Aldığı Nobel ödülünü Edison'la paylaştığı için reddeder.

Tesla'nın kitapta geçen en büyük projesi elektrik dalgalarını atmosferde ileterek tek merkezden üretilen ve tüm dünyaya dağıtılabilen bedava eletriktir. Bir deneyinde 40 km uzakta bulunan ampülleri kablosuz yakmayı da başarır. Fakat kapitalizm devrededir, sponsorları - dağıtım şirketleri bu fikirden sonra güçlerini kaybetmemek için tüm desteklerini geri çekerler. Savaşları imkansızlaştıracak (süresiz barış fikri) silah projesi ile FBI'nın hedefi olur. ("Ve bundan kısa zaman sonra da Birleşik Devletler hükumeti, kulemi paramparça etmek için Alman casuslarına yataklık yaptığı bahanesini icat edecek, söylentiler çıkarıp, korku salarak günün birinde tüm dünyaya bedelsiz enerji vermesi, böylece Morgan gibi kapitalistlerin dize gelmesini sağlaması mümkün olan bir düzeneği geride sadece küçük kagir laboratuvarı bırakarak yok edecekti.)

Yaşadığı dönemde uzaylı gibi görülür, gelecekten geldiği söylenir, büyücü denir. Oysa tüm hedefi insanın yaşam standartlarını biraz daha yükseltmektir. Yaşadığı sürede 800'den fazla patent alır. Güvercinleri ile yaşar. Temizlik takıntılıdır. Evlenmez. ("Bir eşim olamaz." dedim kendime. "Yazarların olabilir. Ressamların olabilir. Ama mucitlerin olamaz. En azından benim olamaz. Bir kuş olabilir. Belki bir kuş beni aşkla sevebilir.) Ölümünden sonra ABD hükumeti tüm not ve eşyalarına el koyar ve ismi üzerine bir sis perdesi çöker.

Kitap; Mark Twain, J.P. Morgan (General Electric), Westinghouse, Edison, güvercinler, zaman makinesi ve bir dizi sürprizle sizi bekliyor. İyi okumalar.

Arka Kapaktan

"Olasılıkla insanlık tarihinin en büyük dehasının eşliğinde bilim, felsefe ve tarihle dolu bir edebiyat festivali var. Sen katılana kadar yok."